Zeg als arts nooit: “Het zit tussen de oren”

Een patiënt heeft al lange tijd last en pijn. En jij hebt als arts die patiënt onderzocht en met jou diverse specialisten. Van top tot teen. Met de allernieuwste apparatuur. Er is medisch niets te vinden wat de last en de pijn bij de patiënt veroorzaakt. Lees nu waarom je nooit tegen een patiënt mag zeggen “dat het tussen de oren zit”.

 

‘Het zit tussen de oren’: dat is voor de meeste mensen een grove belediging.
En dat is logisch want zij lijden onder hun last en pijn.
Ze beleven dat… ook al is alles op fysiologisch en neurologisch gebied in orde.

Kan dat?
Ja, dat kan.

 

Hoe kan iemand pijn voelen ’terwijl die er niet kan zijn’?
Daar zijn minimaal twee antwoorden op:

1 – Conditionering
Iemand kan pijn voelen ten gevolge van conditionering. Herinner je de hond van Pavlov met zijn hapjes en het klinkende belletje. Dat belletje is een onbeduidende extra prikkel die niets met eten te maken heeft maar dat wel kan worden. Zelfs bij een hond zit het tussen de oren (breinwerking) en het arme dier kan er niets aan doen. En zeg nou zelf: wie herkent een belletje als een prikkel die speeksel en maagsap kan produceren?

Voorbeeld bij de mens
Conditionering kan ten grondslag liggen aan het verschijnsel dat sommige mensen veel en vaak ziek zijn. Wanneer bijvoorbeeld iemand als kind pas bij ziekte echt aandacht van vader of moeder kreeg, dan wordt dat onopvallend in het brein geprogrammeerd. Dan kan het zomaar gebeuren dat die kinderen als volwassenen niet snappen waarom ze zo vaak ziek zijn wanneer het “binnen de sociale context” niet zo lekker loopt. En artsen ontdekken dat ook niet altijd.
=

2 – Suggestie
Wanneer iemand tegen zichzelf zegt “ik heb daar pijn”, dan wordt dat betreffende gebied op een of andere manier via aandacht fysiologisch geprikkeld. Dat kan allerlei vormen aannemen. Het kan zelfs leiden tot pijnbelevingen die louter en alleen gebaseerd zijn op door de patiënt gehanteerde gedachten en bijkomende associaties en gevoelens. Een ingebeelde pijn kan werkelijk pijn doen, net zoals je het heel even koud kunt krijgen als je je voorstelt dat jij naakt in een groot bad met ijswater stapt.

Volgens psychiater Milton Erickson (1901-1980) kan een specifieke pijn al verdwenen en opgelost zijn en de patiënt toch in dat gebied pijn blijven ervaren. Dat kan:
– omdat de voortdurende aandacht (herhaling!) die de patiënt aan dat pijnlijke gebied schenkt pijnprikkelend is geworden
– of omdat de patiënt voor het ontlasten van de oorspronkelijke pijn (die nu weg is) het lichaam op een of andere manier anders is gaan gebruiken waardoor een andere pijn is toegevoegd die niet onderscheiden wordt van de oorspronkelijke pijn.

 

Woorden en gedachten
In mijn praktijk verminder ik bij mensen pijn waarvoor de doktoren geen oorzaken kunnen vinden. Wanneer potentiële klanten horen dat ik dat met behulp van woorden en taal doe, dan kijken ze me aan alsof ik gek ben. Dan is mijn standaard antwoord: “Ik kan door middel van woorden jouw pijn niet alleen verminderen, ik kan met woorden jouw pijn ook veel en veel erger maken!” Gek genoeg geloven mensen dat laatste meteen. Dat weten ze, bewust of onbewust.

 

Ontdek de helende kracht van taal en van je houding
Zeg dus nooit uit jezelf tegen een patiënt: “Het zit tussen de oren”. Ook al heb je gelijk. Je vergroot de weerstand in je patiënt en dat is vrijwel altijd de verkeerde richting. En bedenk: het placebo-effect zit ook tussen de oren. En iedere wetenschapper weet hoe sterk het placebo-effect meewerkt in het positieve resultaat.

Als jij als arts een betere aanpak wenst voor ‘kwesties die tussen de oren zitten’, dan is het volgen van mijn taalkrachttraining absoluut een aanrader. Je breidt je vakkennis uit met suggestieve taaltechnieken en gesprekstactieken die je patiënt op het spoor brengen van heling, genezing en het behouden van de eigen gezondheid.

Wil je meer weten, voor jezelf of je bedrijf, of een kennismakingsgesprek, neem dan contact met me op via email.